Monteren en oppompen van banden

RISICOBESCHRIJVING VAN MONTEREN EN OPPOMPEN VAN BANDEN

Een band kan klappen als hij ondeskundig wordt gemonteerd op een wiel of opgepompt

Banden monteren en oppompen is een van de grotere arborisico’s in de banden- en wielenbranche. Door verkeerd monteren en door ondeskundig oppompen kan de band klappen. Samengeperste lucht is immers krachtig.

Een band kan klappen door verschillende oorzaken

Een band hoeft niet alleen te klappen door ondeskundig monteren of oppompen. Een klapband kan worden veroorzaakt door een slechte band, een beschadigd wiel of een combinatie van beide. Bij gebruikte banden en wielen is het risico van een klapband groter dan bij nieuwe banden en wielen.

Een band die klapt kan zeer ernstige schade veroorzaken

De verplaatsing van luchtdruk, als gevolg van een klapband, kan tot grote schade en zeer ernstig letsel leiden. Bij personen- en bestelwagenbanden zijn de gevolgen meestal niet ernstig. Maar bij grotere banden is het risico op schade en letsel groter. Er wordt immers veel meer lucht verplaatst. En als bij meerdelige wielen de band klapt bij het oppompen, kunnen ook de ringen de werkruimte ingeschoten worden. 

Oppompen van grotere banden moet verplicht in de bandenkooi

Het monteren en oppompen van grotere banden moet zeer zorgvuldig gebeuren. En nadat de voorspanning is bereikt, in de werkplaats, in de bandenkooi. Bij nalatig handelen kan de persoonlijke veiligheid en de veiligheid van anderen, bijvoorbeeld collega’s of klanten, ernstig in gevaar komen.

AANPAK VAN MONTEREN EN OPPOMPEN VAN BANDEN

De praktijkrichtlijnen beschrijven de maatregelen om aan de branchenorm te voldoen

Er zijn duidelijke verschillen tussen het monteren en oppompen van personen- en bestelwagenbanden en het monteren en oppompen van grotere banden voor bedrijfsvoertuigen en landbouwbanden. Vanwege de verschillen in risico’s zijn er inmiddels drie praktijkrichtlijnen opgesteld. De praktijkrichtlijnen hebben de status van een branchenorm.

VACO adviseert werkgevers om medewerkers die zich bezighouden met monteren en oppompen van banden, een exemplaar van de relevante richtlijnen beschikbaar te stellen. De brochures kunt u downloaden of aanvragen.

VACO adviseert werkgevers om medewerkers te verzoeken na lezing van de praktijkrichtlijnen de kennistest(en) te maken die daarop betrekking hebben. De kennistesten zijn beschikbaar via Boeken | Mijn bandenbaan

De Arbeidsinspectie controleert of gewerkt wordt volgens de praktijkrichtlijnen

De praktijkrichtlijnen beschrijven hoe de verschillende soorten banden veilig moeten worden gemonteerd en opgepompt. Door deze praktijkrichtlijnen te volgen kunnen ongevallen worden voorkomen. De Arbeidsinspectie controleert of de werkzaamheden volgens deze praktijkrichtlijnen worden uitgevoerd.

Werkgevers en medewerkers moeten zich bewust zijn van de risico’s en de oplossingen

In de eerste plaats is het belangrijk dat werkgevers en medewerkers zich bewust zijn van het gevaar van de arborisico’s bij het monteren en oppompen van banden. Zij moeten op de hoogte zijn van de geldende praktijkrichtlijnen en werken volgens deze richtlijnen. Het werkoverleg is het ideale moment om de praktijkrichtlijnen te bespreken. 

Instructieborden oppompen

Er zijn twee verschillende borden met werkinstructies voor de monteurs. Een voor personen- en bestelwagenbanden en een voor bedrijfswagen- en landbouwbanden. Op deze borden staan de instructies overzichtelijk aangegeven. De borden met werkinstructies kunt u downloaden of aanvragen. Binnenkort zijn er weer instructieborden met de voorschriften beschikbaar te onderscheiden naar:

• Voorschriften oppompen personen- en bestelwagenbanden
• Voorschriften oppompen bedrijfswagen- en landbouwbanden

Het instructiebord ‘Voorschriften oppompen bedrijfswagen- en landbouwbanden’ moet in de buurt van de bandenkooi worden opgehangen zodat alle medewerkers weten op welke wijze grote banden moeten worden opgepompt. Monteer deze instructieborden niet aan de bandenkooi zelf omdat deze bij een klapband een projectiel kunnen worden.

Jaarlijkse inspectie van de bandenkooi

Ieder bedrijf is jaarlijks verplicht om te controleren of de bandenkooi veilig te gebruiken is. Daarnaast moet dit ook plaatsvinden nadat er een band in de kooi geklapt is. Sociale partners hebben een inspectielijst gemaakt waarmee u de bandenkooi kan controleren. Als er mankementen zijn dan moeten die worden opgelost. Bewaar de ingevulde checklist als bewijs dat deze keuring heeft plaatsgevonden.

OPLOSSINGEN VOOR MONTEREN EN OPPOMPEN VAN BANDEN

De oplossingen staan overzichtelijk weergegeven in een oplossingentabel

De belangrijkste oplossingen om banden veilig te monteren en op te pompen zijn opgenomen in de tabel hieronder. Deze tabel is ingedeeld volgens de arbeidshygiënische strategie. In elke kolom zijn de oplossingen gerangschikt naar de mate waarin het risico geheel wordt weggenomen of wordt verminderd. De meest effectieve oplossingen staan bovenaan in de kolom, de minst effectieve onderaan.

Bij het monteren en oppompen van banden is de bron niet weg te nemen. In de tabel is deze kolom daarom leeg. De oplossingen, genoemd in de tweede kolom, beperken het risico aanzienlijk. De oplossingen in de derde kolom nemen het risico gedeeltelijk weg.